Medeniyet ve Kültür şehri Mardin’de gezilecek yerler listesini öğrenebileceğiniz bu yazımızda, Mardin Tarihi antik kenti, manastırlar, türbeler, kiliseler gibi binlerce turistin akın akın her yıl ziyaret ettiği değerleri öğreneceğiz.
Bir kale kenti olarak doğan Mardin, Anadolu’nun orta çağını hatırlatan bir anıt gibi. Yüzyıllardır, mimarisinde ve yaşam tarzında pek çok değişiklik olsa da karakteri aynı kalan bu güzel kenti tanımanın en iyi yolu, sokaklarda kaybolmak. İnsanlarının sıcak ve açık tavırlarına karşılık verirseniz, kent de kendini ele vermeye başlayacak ve sürprizlerini sizle paylaşacaktır.
Mardin’de gezilecek yerler
Binlerce yıldır medeniyetin var olduğu Mardin’de görülmesi gereken yerleri sizler için derledik. Gelin bu yerleri yakından inceleyelim…
1. Mardin müzesi
Kent merkezi
Mardin ve çevresindeki arkeolojik kazılarda bulunan eserlerin sergilendiği Mardin Müzesi, 1995’ten bu yana Patrikhane binasında hizmet veriyor. Önceden, Zinciriye Medresesi müze olarak kullanılıyormuş. 1895’te Antakya patriği İğnatios Benham Banni tarafından, Meryem Ana Kilisesi’ne bağlı Süryani Katolik Patrikhanesi olarak yaptırılan görkemli taş binanın kendisi de, en az müze kadar dikkat çekici. Az sayıda eserin sergilendiği ve eserlerin sınıflandırılmasında bir düzensizliğin göze çarptığı müzede, Girnavaz kazısı buluntularına da bir bölüm ayrılmış.
Pazartesi hariç her gün, 08:00-17:00 saatleri arasında açık. Giriş, öğrenciler için ücretsiz.
2. Zinciriye (Sultan İsa) Medresesi
Medrese Mahallesi
Kalenin hemen eteklerinde, dilimli kubbeleri ve görkemli taç kapısı ile dikkat çeken, iki avlulu ve iki katlı bir yapı. Artukoğulları egemenliğinde medrese yapımının yaygınlaştığı bir dönemde, 1385’te yaptırılan bina, 1995’e kadar müze olarak kullanılmış. Medresenin terası, Mardin Ovası’nın en iyi manzarasına sahip.
3. Kasımiye Medresesi
Kentin dışındaki bu terkedilmiş medreseye, yeni yolun kıyısında yer alan büyük elektrik trafosunun yanındaki yoldan, 5-10 dakikalık bir yürüyüşle ulaşabilirsiniz. Artukoğulları döneminde yapımına başlanan ve Akkoyunlular döneminde, 1487-1502 arasında bitirildiği sanılan medresenin revaklı avlusu, sürekli akan bir çeşmeye ve minik bir havuza sahip. Çeşmenin bulunduğu eyvanın duvarındaki kan izlerinin, burada öldürülen Kasım Padişah’a ait olduğu söyleniyor. Kentin uğultusunda uzakta, medresenin terasında güneşi batırabilirsiniz.
4. Ulu Cami (Cami-i Kebir)
Ulu Cami Mahallesi
Mardin’deki camilerin en eskisi ve görkemlisi, 1176 yılında , Artuklu sultanı Kutbettin İlgazi tarafından yaptırılmış. Çarşının ortasında, ana caddenin güneyinde yer alan caminin minaresi, kentin profilinde önemli bir yere sahip. Yazılı bir kaide üzerinde yükselen minare, damla motifli bezemeleri ve kemerleri ile dikkat çekiyor.
5. Kırklar Kilisesi
Şar Mahallesi
1170 yılında Kırk Şehitler’e ait kemikler bu kiliseye getirildiği için bu adı alan kilise, günümüzde Süryanilerin Mardin Metropolitik Kilisesi durumunda. Geniş avlusu içinde yer alan çan kulesi, ince taş işçiliğine sahip mihrapları, dört yüz yıllık mihrap kapıları, dikkat çekici. Kilise görevlilerinden, o hafta Pazar ayininin hangi kilisede gerçekleşeceğini öğrenebilirsiniz.
6. Deyrulzafaran Manastırı
Kent Çevresi
Mardin’in 5 km doğusundaki manastıra ulaşmanın tek yolu, taksi tutmak. İlk kuruluş yeri mahzendeki güneş tapınağı olan manastırda, kuruluş döneminden kalma mozaikler bugün bile görülebilir. Antakya Kilisesi’nde getirilmiş kutsal bir temel taşı, 300 yıllık el yazması bir İncil ve bugüne dek görev yapmış 52 patriğin kemikleri, bu kilisede korunuyor. Kilisenin adı da, yukarıda bahsedilen temel taşının harcında kullanılan zafaran (safran) çiçeğinden kaynaklanmış.
7. Midyat
Diğer bir adı da Turabidin (Tanrı Hizmetkarları Dağı) olan Midyat, Mardin’e yaklaşık 60 km uzaklıkta. Mimari yapısı çok az bozulmuş durumdaki kentin parke taş sokaklarında gezerken, evlerin cephelerinde “Midyat işi” adı verilen taş oymacılığının en güzel örneklerine rastlayacaksınız. “Telkari” denilen çok zarif bir gümüş işleme sanatının da merkezi olan Midyat’ta, bugün az sayıda Süryani usta bu sanatı devam ettiriyor.
Midyat çarşısındaki 25 kadar küçük atölyeden alışveriş yapabilirsiniz. Midyat’ın 18 km doğusunda yer alan ve Süryani Kadim cemaatinin en ünlü ve büyük yapılarından biri olan Deyrulumur (Mar Gabriel) Manastırı da, Midyat gezilerinin önemli bir durağı. Savurlu Mar Samuel ile Kartminli Mar Şemun tarafından MÖ 397 yılında yaptırılan manastır, daha sonraki dönemlerde çok sayıda şapel, kubbe ve bölümün eklenmesiyle birlikte gittikçe genişlemiş ve bugünkü halini almış.
Bir zamanlar bölgedeki Süryani aileler, ilk oğullarını 12 yaşına gelir gelmez rahip veya öğretmen olmak üzere bu manastıra gönderirmiş. Manastırda eskiden orta öğretimin yanı sıra, yüksek eğitimin de verildiği biliniyor.
8. Dara Harabeleri
Mardin’e 30 km uzaklıktaki Oğuz Köyü’nde bulunan harabeler, Mezopotamya bölgesinin en ünlü kentlerinden biri olan Dara’ya ait. İran hükümdarı Darayuvaşi tarafından kurulan ve bir zamanlar etrafı 4 km’lik bir surla çevrili olan kentte; kilise, saray, çarşı, zindanlar, tophane ve su bendi, görülebilecek kalıntılar arasında. Kalıntılar içinde en etkileyici olan ise, 10 yıl kadar önce tesadüfen keşfedilen Dara zindanları. Tümüyle yeraltındaki bu karanlık zindanlar, ışıklandırılarak gezilmeye uygun hale getirilmiş.
9. Nusaybin
Roma imparatorluğu döneminde adı Nisibis olarak geçen bu sınır kentinde; gösterişli bir zafer takı, Almanların I. Dünya Savaşı öncesinde inşa ettiği istasyon binası (bir zamanlar aktif olan Berlin -Bağdat hattının Türkiye’deki son durağı) ve Mar Yakup Manastırı, görülmeye değer yerler arasında.
Şehir içi ulaşım
Mardin Havaalanı’nda kent merkezine, havaalanının servisleri ile ulaşabilirsiniz. Küçük ölçekli bir kent olan Mardin içince, ulaşımın en iyi yolu yürümek. Sıkça rastlanan ve kentin tek ana caddesi boyunca gidip gelen minibüsler de iyi bir seçenek. Ana cadde boyunca tek yönde ilerleyen minibüsler, kentin dışından geçen yeni yolu kullanarak tam bir ring seferi yapıyor. Yenişehir ile kent merkezini de, yine minibüsler birbirine bağlıyor. Ancak saat 20:00’den sonra, kent içinde veya ilçeler ile kent merkezi arasında minibüs bulmanız çok zor.