Son yıllarda İzlanda’nın gürleyen ekonomisi, dünyanın en temiz ve en sağlıklı başkenti Reykjavik’in de çehresini değiştirdi. Bir zamanlar İskandinav destanları, volkanlar ve kaplıcaların izinde çıkılan soğuk yolculuklarda kasvetli bir mola durağı olmaktan öteye geçmeyen Reykjavik, bugün tasarım harikası restoranları, zengin kültür dünyası ve yaratıcı gece hayatıyla, Avrupa’nın birinci ligine oynuyor. Sağlık ve refah içinde yaşayan başkentlilere ise Björk’ün sesinde mutluluk çığlıkları atmak düşüyor!
İçindekiler
İzlanda’nın Başkenti Reykjavik, dünyanın en kuzeyindeki başkenti. Topu topu 280 bin kişinin yaşadığı ülkede, nüfusun yarısı başkentte ikamet ediyor. Ve topu topu 280 bin kişinin yaşadığı ülkeyi yılda 150 bin turist ziyaret ediyor. İzlanda’da hava durumu, sanıldığının aksine hiç de dondurucu soğuk değil. Atlantik okyanusundaki golf streamin etkisiyle yumuşak bir iklim hüküm sürüyor. Reykjavik’te kışın ortalama gündüz sıcaklığı -1 derece.
İzlanda Dini, Tarihi ve Kültürü
Avrupa’nın ikinci büyük adası olan İzlanda’nın ilk yerleşimcileri M.Ö 9 yüzyılın sonunda adaya gelen Keltler ve Norveçli göçmenler olmuş. Eski bir İzlanda Sagasına göre, adaya ayak basan ilk kişi olan İngolfur Arnarson, çiftliğini, Reykjavik’in bugün bulunduğu yarımada üzerine kurmuş.
İlginç bir gerçek daha: İzlanda, dünyanın en eski demokrasisi. İzlanda parlamentosu Altbingi, ilk kez 1000 yıl önce kurulmuş.
İzlandalılar yalnızca 1000 yıl kadar önce Hristiyanlıkla tanışmış. Son yıllarda ise “Viking Dini” diye bilinen antik nordik din olan Asartu popülerleşmeye başlamış. Doğadaki gücün ve ahengin antik tanrılar tarafından sembolize edildiği Asatrunun 1970’lerde tekrar canlanmasına bir çoban öncülük etmiş.
İzlandaca ve İzlandalıların İsimleri
Ülkede, İngiliz saldırganlığıyla bozulmamış antik bir dil konuşuluyor. Söylendiğine göre İzlandaca, ta 1000 yıl önce kullanılan Norveçce ’ye benziyor.
İzlanda’da hiç kimsenin soyadı yok. İzlandalılar ön adlarından sonra, falancanın oğlu veya filancanın kızı anlamına gelen eklerle babalarının önadını kullanıyorlar. Mesela Jon adlı babanın oğlu Thor Jonson, kızı Hafdis Jonsdottir, oluyor.
Björk’ün babasının adını biliyorsanız soyadını da tahmin edebiliyorsunuz. İşte bu yüzden İzlandalı kadınlar evlendikleri zaman kocalarının soyadını almıyor. Ne de olsa ortada alınacak bir soyadı yok! Soyadları olmadığı için İzlandalılar telefon rehberinde bile ilk isimlerine göre sıralanıyor.
İzlanda’nın nesi meşhur
İzlanda’nın nesi meşhur merak edenlere; Burayı gezmeye gelen turistler, İzlanda hatırası olarak en çok yün kazaklar, rengarenk battaniyeler, koyun postları ve Viking takıları alıyorlar.
Ülkede yağmur bolluğundan ötürü en kolay ve en çok bulunan şey su. Üstelik İzlanda’nın suyu o kadar temiz ve berrak ki hiçbir işlemden geçirilmeksizin su borularına pompalanıyor. Reykjavik musluklarından akan su lezzeti ile de ünlü. Buraya gitmeyi planlarsanız bol bol su içmenizi öneririz.
İzlanda’da gece oluyor mu?
İzlanda’da gece oluyor mu sorusunu çokça duyuyoruz. İzlanda hakkında coğrafi bilgileri verelim; Ülke kutup dairesinin hemen güneyinde yer alıyor. Kışın geceler, yazın gündüzler çok ama çok uzun. 21 Aralık’ta Reykjavik’te güneşin doğması saat 11.30 ‘u buluyor. Buna karşın yalnızca 4 saat sonra öğleden sonra 15.30’da batıyor güneş. 21 Haziran’da ise gün batımı ancak gece yarısında gerçekleşiyor. Ve 3 saat sonra sabahın üçünde güneş tekrar doğuyor. Özellikle yazın ilk günlerinde hava tamamen kararmıyor. Kenti rüya gibi bir alaca karanlık kuşatıyor.
İzlanda Hakkında Bilinmeyenler
- İzlanda dilinde “dumanlı körfez” anlamına gelen Reykjavik, ismini bölgedeki sıcak su kaplıcalarından tüten buhara borçlu.
- İzlanda’da evlerin ısınması, kaplıcalardan borulara pompalanan sıcak su ve buhar sayesinde sıcacık oluyor.
- Bir su cenneti olan İzlanda çok yeşil bir ülke. Tundra, çayır çimen çok ama ağaç az. İzlanda’nın Grönland’la isim değiş tokuşu yapması gerektiğini düşünenler var. İceland’ın “Buz ülkesi” Greenland’in ise “Yeşil ülke” anlamına geldiği düşünülecek olursa pek de haksız sayılmazlar.
- Yine ülkedeki su kaynağı ve nehir bolluğundan ötürü İzlanda çok sayıda hidroelektrik rezervine sahip. Bu topraklarda elektrik o kadar ucuz ki gemiyle buraya taşınan alüminyum filizleri, göz açıp kapayana kadar alüminyum kalıplarına dönüşüyor. Alüminyum eritmek gibi çok yüklü elektrik gerektiren bir işlem bile İzlanda’da çocuk oyuncağı.
- İzlanda denilince canlanan ilk kartpostal imgesi kraterlerin ortasında yayılmış süt mavisi devasa bir sıcak su havuzunu andıran “Mavi göl”. Leif Erikkson havaalanı ile Reykjavik arasındaki bu yaşam merkezi, zengin minerallere sahip bir kaplıca. Başka bir dünyaya aitmiş gibi görünen Mavi gölün tek kusuru, alışılması güç keskin kokusu.
- İzlanda’nın ordusu bulunmuyor. Ne kara, ne deniz ne de hava kuvvetlerine sahip olan ülkeyi yalnızca mütevazi bir sahil güvenlik koruyor.
- İşte en ünlü iki İzlandalı. Birincisi, elbette, artık tüm dünyada tanınan şarkıcı Björk. İkincisi ise 1955 yılında Nobel Edebiyat ödülünü kazanan yazar, Halldor Laxness.
- Türkçede “sıcak su fışkırtan kaynak, gayzer” anlamına gelen İngilizce Geyser sözcüğünün doğum yeri, İzlanda. İzlanda dilinden İngilizce ’ye ithal edilen belki de tek sözcük olan Geyser, ülkede çok ünlü bir sıcak kaynağının orijinal ismiymiş.
